– – – odrobina teorii i podpowiedzi do praktycznego stosowania – – –
Odczyt nastąpił w dniu 20.05.2020 w Klubie Świadomego Rodzica
(artykuł w fazie roboczej, proszę o uwagi, opinie, pytania)
Podstawy komunikacji
Komunikacja to wymiana informacji między jej uczestnikami.
Nośnikami danych mogą być słowa, gesty, teksty, obrazy, dźwięki czy też sygnały elektryczne albo fale radiowe.
Ważne jest, aby były one zrozumiałe dla nadawcy i odbiorcy.
NADAWCA > KODOWANIE > KANAŁ KOMUNIKACJI > DEKODOWANIE > ODBIORCA
Do aktu komunikacji dojdzie jedynie wtedy, gdy spełnione zostaną następujące warunki:
– informacja zostanie przekazana w języku zrozumiałym dla obu komunikujących się stron,
– zaistnieje skuteczny nośnik tej informacji,
– przekaz pozostanie czysty od zniekształceń przez czynniki zewnętrzne (tzw. szum),
– przekaz spotka się z odbiorem,
– informacja w założeniu będzie przeznaczona dla danego odbiorcy.
Bariery komunikacyjne
Zanim wypowiedź NADAWCY zostanie odkodowana przez ODBIORCĘ przechodzi przez system filtrów , modyfikujących komunikat.
Bariery komunikacyjne mają charakter fizyczny i psychologiczny.
Należą do nich :
– różnice kulturowe – bagaż posiadanych doświadczeń nasza przeszłość , kultura, tradycja;
– utrudnienia percepcyjne – czynniki fizyczne związane np. z zaburzeniami narządów słuchu;
– stereotypy – chętniej słuchamy i więcej uwagi poświęcamy osobom o wysokim statusie społecznym;
– wybiórczość uwagi – koncentracja na szczegółach powoduje pomijanie innych ważnych aspektów sytuacji;
– samopoczucie – stan psychofizyczny doraźnie zmienia postrzeganie zdarzeń;
– brak umiejętności decentracji – nie może być dobrym rozmówcą i słuchaczem osoba, która jest skupiona na sobie i nie jest zdolna do przyjęcia innego, niż własny, punkt widzenia.
Zakłócenia komunikacji w rodzinie
Komunikacja z bliskimi często bywa bardzo trudna, ponieważ gdy zależy nam na relacji nie zawsze możemy bezpośrednio wyrażać myśli, uczucia i potrzeby.
Stosujemy:
1. Zaprzeczanie
Przykład: Nie obchodzi mnie to. Kto się złości? Ja?
2. Usunięcie – usuwamy część komunikatu
Przykład: Nigdy tego nie naprawię! zamiast: Nie widzisz jak się męczę? Wyraź współczucie i domyśl się, że napiłbym się kawy.
3. Niespójne komunikaty – różnica w komunikacie werbalnym, niewerbalnym i tym, co rzeczywiście mamy do powiedzenia.
* * *
Aby uniknąć niektórych problemów w komunikacji warto poznać swój indywidualny styl komunikowania się :
Rozróżniamy:
– uległy (bierny) sposób komunikowania się,
– manipulujący sposób komunikowania się,
– agresywny sposób komunikowania się,
– asertywny sposób komunikowania się.
Cechą pożądaną jest asertywność w psychologii termin oznaczający posiadanie i wyrażanie własnego zdania oraz bezpośrednie wyrażanie emocji i postaw w granicach nie naruszających praw i psychicznego terytorium innych osób oraz własnych, bez zachowań agresywnych, a także obrona własnych praw w sytuacjach społecznych. Jest to umiejętność nabyta (a więc łatwa do zmiany – przyp. AMK)
* * *
PRAWA ASERTYWNOŚCI
• Masz prawo być traktowany z szacunkiem. Masz prawo oceniać swoje zachowanie, myśli i uczucia i ponosić za nie odpowiedzialność.
• Nie musisz podawać żadnych powodów ani wymówek w celu usprawiedliwienia swego zachowania.
• Masz prawo osądzić, czy jesteś zobowiązany do rozwiązywania problemów innych ludzi.
• Masz prawo zmienić zdanie.
• Masz prawo powiedzieć “nie wiem”.
• Masz prawo być niezależnym od dobrej woli innych ludzi, z którymi współpracujesz.
• Masz prawo być irracjonalny w podejmowaniu decyzji.
• Masz prawo powiedzieć “nie rozumiem”.
• Masz prawo powiedzieć “to mnie nie obchodzi”.
• Masz prawo powiedzieć “nie”, nie czując się z tego powodu winnym.
• Masz prawo do korzystania ze swych praw.
* * *
ZACHĘCAJĄCE KOMUNIKATY WERBALNE
• Jestem z ciebie dumny
• Lubię w tobie…
• Twój pomysł był świetny, ponieważ…
• Podoba mi się to co zrobiłeś…
• Widzę, że naprawdę włożyłeś w to dużo pracy
• Radzisz sobie z tym coraz lepiej
• Ufam Ci, ponieważ..
• Wiem ,że mogę na Ciebie liczyć, bo…
• Wierzę, że dasz sobie z Tym radę…
Zastanów się jak często je używasz i jak często słyszysz….
Izabela Polak